رشته آی تی زیر مجموعه گروه فنی در دانشگاه محسوب می شود.
مهم ترین اهداف رشته آی تی
1-مطالعه،طراحی،ساخت و راه اندازی و نگهداری سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری
2-جمع آوری، سازماندهی، طبقه بندی و انتقال اطلاعات
هسته اصلی رشته آی تی، مهندسی کامپیوتر به ویژه گرایش نرم افزار می باشد.
ورود رشته آی تی در دانشگاه ها به ابتدای سال 1380 باز می گردد اما پذیرش این رشته به طور رسمی در سال 1381 در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد صورت گرفت.
معرفی رشته آی تی
رشته آی تی در ایران، ماهیتی میان رشته ای دارد و رشته تک بعدی نمی باشد.
از تلفیق سایر رشته ها نظیر مدیریت – مهندسی صنایع – مهندسی الکترونیک و کامپیوتر به ویژه نرم افزار به وجود آمده است.
فناوری اطلاعات ( Information Technology یا IT)، همان طور که به‌وسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA) تعریف شده‌است، به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده‌سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزار رایانه می‌پردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه‌های الکترونیکی و نرم‌افزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.
بسیاری مفهوم فناوری اطلاعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام می‌کنند، این درحالیست که این‌ها ابزارهای فناوری اطلاعات می‌باشند نه تمامی آنچه که فناوری اطلاعات عرضه می‌کند. سید حامد خسروانی شریعتی در مقاله‌ای در همین زمینه آورده‌است که:" با فرض اینکه فناوری اطلاعات یک سیب باشد، کامپیوتر، شبکه، نرم افزار و دیگر ابزارهای مرتبط با این حوزه همانند دم سیب است که میوه توسط آن تغذیه می‌گردد، حال این خود سیب است که محصول اصلی است و هدف و نتیجه در آن خلاصه می‌گردد.
زمینه‌های IT امروزه معنای اصطلاح فناوری اطلاعات» بسیار گسترده شده‌است و بسیاری از جنبه‌های محاسباتی و فناوری را دربر می‌گیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطلاح آسان‌تر شده‌است. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینه‌ها را پوشش می‌دهد. متخصص فناوری اطلاعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامه‌های کاربردی تا طراحی شبکه‌های پیچیده رایانه‌ای و پایگاه داده‌های اطلاعاتی. چند نمونه از زمینه‌های فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات می‌تواند موارد زیر باشند:فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
√ مدیریت اطلاعات
√ پیاده‌سازی شبکه‌های رایانه‌ای
√ مهندسی رایانه
√ طراحی سیستمهای پایگاه داده
√ مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
√ سیستمهای اطلاعاتی مدیریت
√ مدیریت سیستم‌ها
√ امنیت
√ مدیریت خدمات فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران
در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاه‌ها با عنوان رشته فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته میشود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشته‌ای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاههای ایران تدریس میشود همچنین رشته‌ای با عنوان فقط فناوری اطلاعات» وجود ندارد.[نیازمند منبع] همچنین رشتهٔ میان‌رشته‌ای دیگری با عنوان رشته مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاههای ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته "مدیریت" و فناوری اطلاعات» به وجود آمده‌است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی داده‌ها می‌پردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از داده‌ها می‌پردازد. هرکدام از این رشته‌ها دارای گرایش‌های ویژه خود هستند که در دانشگاههای ایران به شرح زیرند:
مهندسی فناوری اطلاعات:
√ تجارت الکترونیکی
√ سیستمهای چندرسانه‌ای
√ مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
√ امنیت اطلاعات
√ شبکه‌های کامپیوتری
√ مهندسی فناوری اطلاعات (IT)
گرایش‌های رشته مدیریت فناوری اطلاعات:
√ مدیریت منابع اطلاعاتی
√ سیستمهای اطلاعات پیشرفته
√ نظام کیفیت فراگیر
گرایش‌های رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات:
√ مدیریت شبکه
√ دیتا و امنیت شبکه
√ ارتباطات سیار
√ مدیریت ارتباطات و فناوری اطلاعات
√ سیستمهای چند رسانه‌ای
دروس تخصصی مهندسی فناوری اطلاعات
درس‌های تخصصی کارشناسی مهندسی فناوری اطلاعات عبارتند از:
√ مبانی فناوری اطلاعات
√ مهندسی فناوری اطلاعات
√ تجارت الکترونیکی
√مدیریت و کنترل پروژه‌های فناوری اطلاعات
√ برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات
√ آموزش الکترونیکی
√ محیط‌های چند رسانه‌ای
√ پروژه فناوری اطلاعات
√ کارآموزی IT
√ گرافیک کامپیوتری
آی تی نیز مانند رشته های دیگر دروس پایه – اصلی – تخصصی و عمومی دارد.
دروس پایه در مقطع کارشناسی شامل مباحث زیر می باشد:
ریاضی – معادلات دیفرانسیل – آمار و احتمالات – فیزیک و کارگاه عمومی
دروس اصلی : ساختمان های گسسته – مبانی کامپیوتر و برنامه سازی – زبان ماشین و برنامه نویسی سیستم
ساختمان داده ها – مدارهای منطقی – معماری کامپیوتر – برنامه سازی پیشرفته – سیستم های عامل – پایگاه
داده ها و طراحی الگوریتم ها – مهندسی نرم افزار ها و شبکه های کامپیوتری – مبانی الکترونیک دیجیتال
هوش مصنوعی – اصول و مبانی مدیریت – مبانی اقتصاد مهندسی – شیوه ارایه مطالب علمی و فنی
زبان تخصصی – آزمایشگاه شبکه – آزمایشگاه پایگاه داده ها – آزمایشگاه سیستم عامل
گرایش های رشته آی تی
شبکه های کامپیوتری
این گرایش از رشته IT در سرتاسر دنیا زیررشته ای از گرایش مهندسی کامپیوتر و مخابرات تلقی میشود و از لحاظ کاربردی پیشینه طولانی تری نسبت به دیگر گرایش‌های فن آوری اطلاعات دارد. متخصین شبکه های کامپیوتری قادر خواهند با توانایی های برگرفته از تحصیلات خود در این زمینه فعالیت های گوناگونی را انجام داده و در حرفه های متفاوت و متنوعی مشغول به خدمت رسانی شوند. از جمله این دانش‌های کاربردی این گرایش می‌توان به موارد مهمی همچون طراحی و پیکربندی و پیاده سازی شبکه های کامپیوتری و برنامه نویسی شبکه اشاره کرد. امنیت در شبکه های کامپیوتری از دیگر مباحثی است که در قالب تعلیمات مرتبط با این گرایش قرار می‌گیرد. مهندسان گرایش شبکه های کامپیوتری همچنین قادر خواهند بود با مهندسان گرایش های دیگر مثل تجارت الکترونیک در زمینه بسترسازی برای فعالیت‌هایشان، همکاری کنند. ساختن برنامه های تحت شبکه اینترینت جهانی یا web و پیاده سازی سیستمهای توزیع شده (مانند پایگاه داده های توزیع شده یا سیستم عاملهای توزیع شده) از دیگر فعالیت‌هایی است که به کارشناسان محصل در این گرایش آموزش داده میشود.
تجارت الکترونیک و سیستم های چند رسانه‌ایی
تجارت الکترونیک با استفاده از شبکه های رایانه ای، معاملات تجاری را در مراحل گوناگون آن مانند طراحی، تولید، خرید و فروش و تحویل، ساده نموده و به آن سرعت می بخشد. عبارت تجارت الکترونیک» دربرگیرنده هر گونه تجارت و تعامل مدیریتی است که با استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات صورت می گیرد. هدف از این دوره ارائه درکی مناسب از فناوری‌های مرتبط با شبکه های کامپیوتری، مهارت در طراحی و تولید سیستمهای مالی مدیا برای توزیع در سطح شبکه و آگاهی از ابزارها و روشهای مودنیاز برای تغییر وظایف تجارتی و مدیریتی از طریق انجام معاملات به صورت الکترونیکی است. دوره کارشناسی ارشد رشته تجارت الکترونیک فارغ التحصیلانی کاردان با دانش فنی، مهارتهای خلاق و توانایی تجاری خلق می کند تا بتوانند از پتانسیل عظیم بازاریابی در شبکه های رایانه ای بهره برداری نمایند.
فناوری اطلاعات
رشته فناوری اطلاعات دانشی را به مخاطب منتقل می‌کند که طی آن روشهای جمع‌آوری اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر شود. مطالعه، طراحی، ساخت، راه‌اندازی، نگهداری سیستمهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، جمع‌آوری، سازماندهی، طبقه‌بندی و انتقال اطلاعات مهم‌ترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال می‌کند. مهم‌ترین توانمندی دانش‌آموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهره‌برداری به‌موقع از اطلاعات است. در عصری که به‌سر می‌بریم فناوری اطلاعات یکی از عمده‌ترین محورهای تحول و توسعه در دنیا محسوب میشود. امروزه دستاوردهای ناشی از فناوری اطلاعات چنان با زندگی مردم تلفیق شده است که توقف در مسیر آن باعث ایجاد اختلال در جامعه و حتی رفاه و آسایش مردم میشود. از این‌رو بسیاری از کشورها جهت عمومیت بخشیدن به استفاده از فناوری اطلاعات دست به اقدامات خرد و کلانی زده‌اند که آموزش آکادمیک فناوری اطلاعات یکی از این موارد است. رشته فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی ارشد ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راه‌حل‌های مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی می‌پردازد.
مدیریت سیستمهای اطلاعاتی و امنیت اطلاعات
با توجه به افزایش وابستگی به تکنولوژِی اطلاعات و ارتباطات دردولت الکترونیک و خطراتی که دراستفاده از آن با آنها مواجه هستیم مانند برنامه های مخرب ویروسها، حمله نفوذ گران و سارقان، حملات Dos و DDos و … نیاز به متخصصینی که بتوانند جلوی اینگونه خطرات را بگیرند و یا در صورت بروز سیستم ها را سریعا ریکاوری کنند بسیار احساس می شود. بنا بر گزارش Gartner بین رشته های IT این رشته بیشترین رشد را در سال ۲۰۰۵ داشته است که خود گواهی بر اهمیت و ضرورت امنیت اطلاعات در شرکت ها و سازمان ها می باشد
ضعف های آموزشی رشته آی تی
-نبودن استادان حرفه ای و متخصص و با تجربه
-فقدان منابع آموزشی مناسب
-عدم انطباق محتوای درسی با نیازهای دانشجو
توصیه به علاقمندان رشته آی تی در ایران
کارشناسان این رشته معتقدند بهتر است افرادی در این رشته تحصیل کنند که پس از گذراندن دوره می خواهند وارد بازار کار شوند.
در غیر این صورت بهتر است به عنوان رشته پایه، مهندسی کامپیوتر را انتخاب کنند و بعد از تقویت پایه علمی خود، در مقاطع بعدی به یادگیری رشته آی تی بپردازند.
زمینه‌های اشتغال
با توجه به گسترش روزافزون دنیای کامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان کامپیوتر احساس میشود. امروزه یک مهندس کامپیوتر اگر علاقمند به کار باشد، هیچ وقت با مشکل بیکاری روبه رو نمی‌شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت‌های شغلی بیشتری داشته و برای کارکردن نیاز به امکانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت‌های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است که نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار کار می شوند بلکه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار کار شده و فعالیت کنند. برای مهندسین سخت افزار هم امکان کار در شرکت‌های تولید کننده قطعات و دستگاه‌ها و مراکز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتکار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبکه اینترنت زمینه کار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.
بازار کار در خارج از کشور
پیش از هر چیز شایان ذکر است که به دلیل نزدیکی میدان‌های فعالیت در هر دو رشته مهندسی کامپیوتر و IT، بازار کار و فعالیت‌های اقتصادی نیز در این دو رشته بسیار به یکدیگر نزدیک است و داوطلبین کار در خارج نه بر اساس یکی از این دو رشته تحصیلی بلکه بر پایه توانایی‌های فردی می‌توانند گوی سبقت را جهت در اختیار گرفتن شغل (مسلما مرتبط با کامپیوتر) بربایند.
رشته‌های مهندسی سخت افزار، نرم افزار و IT (آنچه به عنوان IT در کشور ما تدریس میشود) در خارج از این مرزها به عنوان مجموعه‌ی مهندسی کامپیوتر شناخته می‌شوند که این مجموعه طبق آمارگیری‌های اخیر (تاریخ آمارگیری: ۱۱ July 2007 ) پر درآمدترین رشته دانشگاهی محسوب میشود که بیشترین درآمد را عاید فارغ التحصیلان خود می‌کند. رقم تخمینی ۱۰۴ هزار دلار در سال برای افراد با سابقه کاری ۱۰ سال به بالا گواه بر این نکته است که دانشجویان این رشته با تلاش و پشتکار می‌توانند آینده موفقی را برای خود در خارج از کشور رقم بزنند. آمار بیکاری در این رشته نیز نسبت به بسیاری از رشته‌ها بسیار کمتر است و حتی طبق آمار اعلام شده دانشجویانی که هنوز تحصیل خود را نیز به پایان نرسانده‌اند هم می‌توانند در حین تحصیل، شاغل یکی از میدان‌های کاری مرتبط با این رشته شده و به بهبود وضع اقتصادی خود در کنار فرآگیری این علوم، بپردازند. کشورهای آلمان و آمریکا از جمله بزرگترین پذیرندگان مهندسین کامپیوتر و کشورهای هند و ژاپن هم بزرگترین صادرکنندگان آنها محسوب می‌شوند. این در حالیست که بعد از آلمان کشورهای غرب اروپا، اسکاندیناوی و خاورمیانه گزینه‌های مناسب و دردسترس‌تری برای دانشجویانی که قصد عزیمت از کشور جهت کار و فعالیت در کشورهای دیگر را دارند، است.
بازار کار رشته مهندسی فناوری اطلاعات
√ مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز
√ جمع آوری، سازمان دهی، طبقه بندی اطلاعات
√ ایجاد و نگهداری نرم افزارهای مورد نیاز مانند پست فارسی و ابزار جستجوی اطلاعات فارسی
√ طراحی و پیاده سازی شبکه های محلی
√ مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات
√ مطالعه و بررسی سیستمهای نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده از اطلاعات مانند سیستمهای عامل و سیستمهای بانک اطلاعاتی
√ مطالعه و شناسایی شیوه‌های جدید برای اطلاع رسانی
بازار کار رشته امنیت
√ تولید محصولات نرم افزاری و سخت افزاری مانند:
√ دیوار آتش ( fire walls )
√ سیستمهای کنترل نفوذ ( Honey pots )
√ سیستمهای تشخیص نفوذ ( IDS & IPS )
√ سیستمهای پالایش ( Filters)
√ فراهم سازی امنیت لازم برای تراکنش‌های مالی بانک‌ها
√ فعالیت در مراکز داده و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت برای تامین امنیت سرورها
بازار کار رشته تجارت الکترونیک
√ فعالیت در بانک‌ها حول محور پول الکترونیک مانند:
√ بانکداری اینترنتی
√ بانکداری از طریق موبایل
√ ایجاد سایت‌های ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک
مکان‌هایی که در ایران می توان در آنها مشغول به کار شد
√ شرکت‌های نرم افزاری مانند همکاران سیستم و پرورش داده‌ها
√ شرکت‌های سخت افزاری
√ شرکت‌های ارتباطی و شبکه
√ شرکت‌های مخابراتی
√ شرکت‌های تجاری مانند بانک‌ها و دیگر موسسات مالی و اعتباری
رشته ,فناوری ,اطلاعات ,های ,– ,مهندسی ,فناوری اطلاعات ,است که ,این رشته ,مهندسی فناوری ,شبکه های ,مهندسی فناوری اطلاعات ,رشته مهندسی فناوری ,رشته تجارت الکترونیک ,ارائه دهنده خدمات
درباره این سایت